Het gebruik van Amitriptyline / Sarotex / Tryptizol
Algemene informatie
Amitriptyline is sinds 1961 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Sarotex en Tryptizol en als het merkloze Amitriptyline in tabletten en capsules. De werkzame stof in Amitriptyline is amitriptyline. Amitriptyline behoort tot de groep tricyclische antidepressiemiddelen. Het regelt in de hersenen de hoeveelheid natuurlijk voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. Artsen schrijven het voor bij depressie, posttraumatische stressstoornis, Fibromyalgie, hoofd- en zenuwpijn, maar ook voor bedplassen en soms bij hik. Amitriptyline werd oorspronkelijk gebruikt als middel tegen depressiviteit. Bij deze toepassing bleek dat het soms ook zenuwpijnen verminderde. Dit pijnstillende effect komt op een andere manier tot stand dan de werking tegen depressiviteit. De pijnstillende werking begint niet meteen, maar treedt in na één tot twee weken. Hoe het werkt is niet precies bekend, maar mogelijk beïnvloedt het de verwerking van pijnprikkels door de hersenen en vermindert het de slaapproblemen.
Ondanks het feit dat Amitriptyline een antidepressant is, worden deze medicijnen bij mensen met Fibromyalgie niet gebruikt om een depressie tegen te gaan. Bij mensen met Fibromyalgie wordt het vaak voorgeschreven in kleinere hoeveelheden (10-25/50mg). Het middel kan spierpijn, ochtendstijfheid, vermoeidheid en pijn op de bekende drukgevoelige punten (“triggerpoints”) verminderen en heeft een gunstige werking op mensen met slaapproblemen, deze worden door Amitriptyline vaak verminderd. Het middel werkt niet bij iedereen even goed. Om het effect goed te beoordelen, moet u het middel minstens twee weken gebruiken. Na twee of drie maanden gebruik kan het middel wat minder gaan werken. Langdurig Amitriptyline gebruik werkt echter niet ‘genezend’. Door het gebruik dan twee tot vier weken te stoppen en daarna weer te beginnen, kan het middel weer voldoende werkzaam worden.
Waarschuwing:
Voorzichtigheid is geboden met :
- Alcohol – Alcohol versterkt het versuffende effect van dit middel. Ook als u hier niets meer van merkt omdat u gewend bent geraakt aan dit middel, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden. Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.
- Andere aandoeningen – Sommige aandoeningen kunnen door Amitriptyline verergeren. Neem daarom in elk geval contact op met uw arts als u lijdt aan hartkramp (angina pectoris), hartproblemen, hartfalen, epilepsie, een vergrote prostaat of porfyrie.
- Medicatie voor maag-darmkanaal – Als u wordt behandeld met een middel tegen onvoldoende of gestoorde bewegingen van het maag-darmkanaal (cisapride). Dit in verband met mogelijke bijwerkingen op het hart.
- Zwangerschap – Weeg met uw arts de ernst van uw aandoening af tegen het risico van dit medicijn voor het kind. Bij gebruik van dit medicijn tijdens zwangerschap is het mogelijk dat het kind namelijk ontwenningsverschijnselen krijgt na de geboorte. De moeder kan meer last krijgen van duizeligheid bij opstaan uit een stoel of bed.
- U gebruikt gelijktijdig bepaalde middelen tegen neerslachtigheid (monoamino-oxydase (MAO) remmers).
- Allergie voor een van de stoffen in Amitriptyline
De werkzame stof in dit middel is amitriptylinehydrochloride. Elke tablet bevat respectievelijk 10 mg of 25 mg.
De andere stoffen (hulpstoffen) in dit middel zijn:
Tabletten 10 mg : Lactose, maïszetmeel, microkristallijnen cellulose (E460), calciumfosfaat, natriumzetmeelglycolaat, povidon (E1201), talk (E553b), glycerolpalmitostearaat, magnesiumstearaat (E572), hypromellose (E464), macrogol, titaniumdioxide (E171), hydroxypropylcellulose, indigokarmijn (E132), schellak (E904), bijenwas (E901), carnaubawas (E903).
Tabletten 25 mg : Maïszetmeel, microkristallijne cellulose (E460), calciumfosfaat, natriumzetmeelglycolaat, povidon (E1201), talk (E553b), glycerolpalmitostearaat, magnesiumstearaat (E572), hypromellose (E464), macrogol, titaniumdioxide (E171), hydroxypropylcellulose, chinolinegeel (E104), zonnegeel (E110), ijzeroxide geel en rood (E172), schellak (E904), bijenwas (E901), carnaubawas (E903).
Wanneer u na het innemen van een geneesmiddel plotseling klachten krijgt die u normaal niet hebt, bijvoorbeeld huiduitslag, galbulten of koorts, kunt u er in het algemeen van uitgaan dat u allergisch (overgevoelig) voor dat middel bent.
Wisselwerking met andere medicatie
Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen.
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende:
- Andere middelen die het reactievermogen verminderen. Bij deze middelen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd in elk geval geen auto als u twee of meer van dergelijke middelen gebruikt.
- Carbamazepine en primidon, medicijnen tegen epilepsie. Door deze medicijnen kan de werking van Amitriptyline afnemen. Uw arts zal daarom de werkzaamheid extra controleren. Uw arts past eventueel de dosering aan.
- Lopinavir met Ritonavir, medicijnen tegen hiv en aids. Deze medicijnen kunnen de bijwerkingen van Amitriptyline versterken. Uw arts zal u extra controleren.
- Terbinafine, een middel tegen schimmelinfecties. Door dit middel kan de hoeveelheid Amitriptyline in uw bloed te hoog worden. Overleg hierover met uw arts.
- Rifampicine, een medicijn tegen tuberculose. Rifampicine kan de werking van Amitriptyline verminderen. Uw arts zal daarom de werkzaamheid controleren. Mogelijk verhoogt uw arts de dosering van Amitriptyline.
- Cimetidine, een middel tegen overtollig maagzuur. Door dit middel kan de hoeveelheid Amitriptyline in uw bloed te hoog worden. Overleg hierover met uw arts, misschien kan deze u een ander middel tegen overtollig maagzuur voorschrijven.
- Kinidine, een middel tegen hartritmestoornissen. Door dit middel kan de hoeveelheid nortriptyline in uw bloed te hoog worden. Overleg hierover met uw arts.
- Sommige andere middelen tegen depressie, namelijk citalopram, escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline en duloxetinen kunnen de hoeveelheid Amitriptyline in het bloed verhogen. Hierdoor kan het middel meer bijwerkingen geven, zoals sufheid, duizeligheid, verstopping, droge mond of moeilijk kunnen plassen. Bovendien kan een ernstige bijwerking optreden als u andere medicatie tegelijk met Amitriptyline gebruikt. U kunt dan o.a. last krijgen van spiertrekkingen, trillen, koorts, zweten, opgewondenheid en verwardheid. Raadpleeg uw arts, zodat deze eventueel de doseringen kan verlagen.
Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.
Bijwerkingen
Of er bijwerkingen optreden, en in welke mate, hangt af van hoeveel en hoe lang u dit middel gaat gebruiken. Bovendien zullen eventuele bijwerkingen niet bij iedereen optreden, maar alleen bij personen die daarvoor gevoelig zijn. De meeste bijwerkingen zijn in de eerste week het meest uitgesproken en nemen daarna af of verdwijnen zelfs. Ze gaan weer over als u met het middel stopt. Bijwerkingen worden hieronder genoemd.
Regelmatig, vooral de eerste tijd dat u dit middel gebruikt
- Sufheid, slaperigheid, een verminderd reactievermogen en wazig zien. Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw oplettendheid erg nodig is, zoals autorijden, het beklimmen van een ladder of het bewaken van processen op het werk. Onderneem geen risicovolle activiteiten, zeker niet de eerste twee weken van de behandeling als u nog aan het middel moet wennen.
- Gewichtstoename. Dit komt deels doordat u meer eetlust heeft, maar ook doordat uw lichaam soms meer water vasthoudt (oedeem).
- Droge mond, doordat u minder speeksel aanmaakt. Als u in het begin van de behandeling veel last heeft van een droge mond kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes. Door de droge mond ontstaan sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte. Poets en flos extra goed als u merkt dat u last blijft houden van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker controleren.
- Duizeligheid, vooral bij het opstaan uit bed of uit een stoel. Dit kan het gevolg zijn van een lagere bloeddruk. In het algemeen gaat de duizeligheid in enkele dagen tot weken over als uw lichaam zich heeft ingesteld op de lagere bloeddruk. Mensen met hartfalen kunnen hier meer last van hebben. Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het beste even liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Blijft u last houden, overleg dan met uw arts.
- Als u het syndroom van Sjögren heeft, een aandoening waarbij de slijmvliezen van onder andere ogen en mond droger zijn dan normaal: u kunt meer klachten krijgen. Dit middel vermindert de aanmaak van traanvocht en speeksel. Neem contact op met uw arts als u meer last heeft van oogirritatie of een droge mond. Mogelijk is een ander middel geschikter.
Regelmatig
- Hartkloppingen. Dit kan bij mensen met hartkramp (angina pectoris) een aanval uitlokken van pijn op de borst bij inspanning. Overleg hierover met uw arts. Heeft u kort geleden een hartaanval gehad, dan mag u dit middel niet gebruiken.
- Verstopping (obstipatie). Eet vezelrijke voeding en drink veel. Neem contact op met uw arts als u veel last blijft houden van verstopping.
Soms, vooral de eerste tijd dat u dit middel gebruikt
- Misselijkheid en braken, vooral als u begint met dit middel. Mogelijk helpt het om dit middel op een volle maag in te nemen.
- Trillende handen.
- Uw urine kan blauwgroen verkleuren; dit is onschuldig.
- Overmatig zweten.
Zelden
- Moeilijk kunnen plassen. Dit is vooral van belang als u al moeite met plassen heeft door een vergrote prostaat. Neem contact op met uw arts als u dit merkt. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u.
- Minder of soms juist meer zin in vrijen. Bij mannen: moeilijker krijgen van een erectie en zaadlozing. Bij vrouwen: moeilijker krijgen van een orgasme.
- Verwardheid en zeer zelden gejaagdheid, angst en slapeloosheid.
- U merkt dit soms alleen aan plotselinge duizelingen of als u even wegraakt. Vooral mensen met de aangeboren vorm van de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op. Gebruik dit medicijn NIET als u deze aangeboren hartritmestoornis heeft.
Zeer zelden
- Bloed- of leverafwijking. U kunt dit merken aan onverklaarbare koorts, keelpijn, blauwe plekken of een gele verkleuring van het oogwit. Staak gelijk het gebruik en waarschuw uw arts.
- Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Gebruik dit middel dan niet meer. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts. In beide gevallen mag u dit middel in de toekomst niet meer gebruiken. Geef dit ook aan de apotheek door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of soortgelijke middelen niet opnieuw krijgt.
- Borstvorming (bij mannen), melkafscheiding. Dit verdwijnt weer als u stopt met gebruik.
- Mensen met epilepsie lopen een grotere kans op een epileptische aanval.
- Kinderen zijn extra gevoelig voor bijwerkingen van dit middel.
- Toename van depressieve gedachten of gedachten aan zelfmoord. Neem contact met uw arts op als depressieve gevoelens juist toenemen of verergeren. Jongeren onder de 25 jaar hebben meer kans op deze bijwerkingen.
- Mensen met het Brugada-syndroom, een erfelijke hartaandoening, hebben een grotere kans op hartritmestoornissen. Gebruik dit middel NIET als u dit syndroom heeft. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander middel.
Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de boven-genoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.
Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben ?
- Als u dit middel één keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan acht uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan acht uur? Sla de vergeten tablet dan over. Slikt u het hierdoor overdag in plaats van ’s avonds? Houd er dan rekening mee dat dit middel sufheid geeft. U kunt nu bijvoorbeeld niet autorijden.
- Als u dit middel twee keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan vier uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan vier uur? Sla de vergeten dosis dan over.
- Als u dit middel drie keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan twee uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan twee uur? Sla de vergeten dosis dan over.
Verkeersdeelname
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Wilt u weten of u met dit medicijn mag autorijden? Beantwoord dan de vragen in het schema hieronder.
Let op: ook depressiviteit kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.
Hoe bewaart u dit middel?
Bewaren beneden 25 °C. Bewaren in de oorspronkelijke verpakking. Buiten het zicht en bereik van kinderen houden. Gebruik dit genees-middel niet meer na de uiterste houdbaarheidsdatum. Die is te vinden op het etiket en de doos na EXP. Daar staat een maand en een jaar. De laatste dag van die maand is de uiterste houdbaarheidsdatum.
Spoel geneesmiddelen niet door de gootsteen of de WC en gooi ze niet in de vuilnisbak. Vraag uw apotheker wat u met geneesmiddelen moet doen die u niet meer gebruikt. Ze worden dan op een verantwoorde manier vernietigd en komen niet in het milieu terecht.
Stoppen met gebruik
Het is niet verstandig ineens te stoppen met het innemen van Amitriptyline. Het verdient voorkeur om het langzaam af te bouwen over een periode van vier weken. Na plotseling stoppen na een gebruik van ten minste vijf tot acht weken krijgen sommige mensen last van angst, slapeloosheid, onrust, duizeligheid, hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid en zweten.
Deze verschijnselen treden vaak pas één tot twee dagen na plotseling stoppen op en zijn na twee tot drie weken meestal over. Niet iedereen heeft even veel last van ontwenningsverschijnselen.
Kijk daarom hoe u reageert als u de dosering iets vermindert. Als u er geen last van heeft, kunt u misschien sneller afbouwen. Vraag uw arts hierbij om advies. Als u dit middel gebruikt tegen depressie: wees erop bedacht dat het effect van Amitriptyline pas na ongeveer zes weken maximaal is en dat u het middel daarna nog minstens zes maanden moet blijven gebruiken. Als u eerder stopt, heeft u meer kans dat de depressiviteit terugkomt. Als u dit middel gebruikt tegen een depressie, wordt het gebruik wel vaak over een periode van enkele maanden afgebouwd, om te voorkomen dat de verschijnselen van de depressie terugkomen.
belangrijk : Bij behandeling van pijn met welk medicament ook is het de bedoeling dat de pijn minder wordt d.w.z. tot een dragelijk niveau wordt teruggebracht. Dit mag niet ten koste gaan van te veel bijwerkingen. Het voordeel moet dus groter zijn dan het nadeel. Mocht u onverhoopt toch nog bijwerkingen krijgen die voor u onaanvaardbaar zijn, terwijl u nog onvoldoende pijnstilling ervaart, dan is het beter dat u stopt en z.s.m. een arts raadpleegt.
Bron : Apotheek.nl