Bewegingsvormen
AEROBICS EN FITNESS
Aerobics en fitness zijn de twee steunpilaren van de gymwereld. Toch mag je beide disciplines niet
te fel door elkaar halen. Het zijn 2 concepten die toch heel verschillend zijn. Het verschil zit in de intensiteit van de oefening. Aerobics zijn diverse ritmische bewegingsvormen en/of sporten die erop gericht zijn calorieën en vet te verbranden en de conditie te verbeteren. Belangrijk hierbij is niet zozeer de zwaarte van de oefeningen, maar wel de duur ervan. Voor aerobics is belangrijk: lage intensiteit, niet elke keer harder en harder gaan trainen, en vaste frequentie. Er zijn vele vormen en soorten van Aerobics / Fitness, waaronder Aquarobics, waaronder Zumba, Tai-bo, Les Mills, Calanetics, LotusDance, krachttraining en combinatie trainingen. Bij beide kun je oefeningen doen voor bepaalde spieren of spiergroepen maar je kunt ook je hele lichaam trainen. Verder kun je met en zonder hulpmiddelen en attributen trainen. Bijna alles wat je op het droge kunt uitvoeren op fitnessgebied kan ook in het water. Zo is Aquarobics ontstaan. Aquarobics is aerobics in (meestal verwarmd) water.
Zumba is een fitnessprogramma dat is gebaseerd op Latijns-Amerikaanse dans, zoals de Salsa, Merengue, Samba en Cumbia. Het is opgezet door Alberto ‘Beto’ Perez, een Colombiaanse danser en choreograaf. Bij Zumba worden fitnessoefeningen op muziek gedaan. De naam Zumba komt uit het Colombiaans-Spaans, waar het zoveel betekent als snel bewegen en lol hebben.
Tai-bo bestaat uit een conditionele training met verschillende gevechtsbewegingen in aerobics stijl. Tai-bo is een van de meest populaire conditionele sporten in de U.S.A. en is ontstaan uit 4 bewegingsvormen van verschillende gevechtsporten, n.l. boksen, tai-boxing, karate en taekwondo. Hierbij leer je de stoot- en trapbewegingen van de gevechtsporten en wordt je conditie opgebouwd.
Ook bij Les Mills werk je (in groepsverband) op muziek aan je conditie. Les Mills biedt een fitnessconcept dat bestaat uit zeven groepsfitnessprogramma’s. Deze programma’s zijn ontwikkeld door topchoreografen en zorgen voor doorslaand succes, met een aanstekelijke mix van beweging en muziek. Voor mensen die rustiger een fitnessprogramma willen of moeten afwerken is
Callanetics een goed alternatief. Callanetics is een zogenaamde low impact fitnesstraining op muziek die vooral gericht is op het verhogen van de basisspanning in uw spieren.
LotusDance is een dansprogramma op muziek en expressieve beweging van het totale lichaam. Het is een combinatie van allerlei vechtkunsten, danskunsten en helende kunsten. Het vermengt Oosterse en Westerse bewegingen, waardoor het een krachtige en plezierige dansbeoefening wordt.
Er zijn ook verschillende fitness oefeningen mogelijk, zoals:
Droog trainen is het doen van fitness oefeningen met als doel om de spieren beter zichtbaar te laten worden door verbranding van lichaamsvet. Deze vorm van fitness heeft dus niet het groter maken van de spieren tot doel maar het beter zichtbaar maken van de spieren. Bij droog trainen doet u veel herhalingen met lichte gewichten in een hoog tempo zonder rust. Dit zorgt er namelijk voor dat het lichaamsvet goed verbrand wordt. Als eventuele aanvulling op uw trainingsprogramma kunt u kiezen voor cardio bewegingsvormen als hardlopen, fietsen of zwemmen.
Massa trainen is het doen van fitness oefeningen om de spieren groter te maken. Deze vorm van fitness heeft dus tot doel het doen toenemen van de omvang. Bij massa trainen doet u met zware gewichten relatief weinig herhalingen in een relatief laag tempo. Het is geen probleem als er tussen oefeningen een korte pauze (maximaal 2 minuten) wordt genomen. Dit zorgt er dus voor dat de lichaamsreserves worden omgezet in zoveel mogelijk massa. Er wordt aangeraden om zo min mogelijk cardio bewegingsvormen te doen aangezien bij deze bewegingsvormen de lichaamsreserves worden verbrand en dit remt de toename van massa. Kracht trainen is het doen van fitness oefeningen om het lichaam sterker te maken. Bij kracht fitness doet u met zware gewichten weinig herhalingen tijdens uw oefeningen. Bij de oefeningen zet u explosief kracht maar laat u de oefening bij het terugzakken altijd gecontroleerd verlopen. Er wordt aangeraden om zo min mogelijk cardio bewegingsvormen te doen aangezien bij deze bewegingsvormen de lichaamsreserves worden verbrand en dit zorgt ervoor dat uw lichaam weinig energie over heeft. Bij krachtoefeningen – zoals gewichtheffen –ligt de nadruk niet zozeer op de duur maar wel op de intensiteit van de oefeningen. Voor krachtoefeningen is belangrijk: hoge intensiteit, wel keer op keer een hardere inspanning leveren, en variabele frequentie (zodat je spieren kunnen herstellen).
Combinatietraining is een combinatie van bovenstaande vormen. U vergroot dan de spierdefinitie, spiermassa en spierkracht. U voert alle oefeningen deels uit met lichte, deels met zware gewichten en een klein aantal herhalingen met variatie van het tempo. Het is toegestaan om rust te nemen tussen de oefeningen, maar nooit meer dan 2 minuten. Bij het doen van combinatie oefeningen moet u enigszins cardio bewegingsvormen toepassen maar niet teveel.
ISMAKOGIE
Ismakogie is een bewegingsleer ontwikkeld door professor Anne Seidel uit Wenen. Tijdens haar studie anatomie observeerde zij binnen en buiten Europa de houding en beweging van mensen
tijdens allerlei dagelijkse omstandigheden. Zij ontdekte dat door middel van kleine oefeningen een kettingreactie in de spieren in gang kan worden gezet, die niet alleen een positieve invloed heeft op het uiterlijk, maar ook op het hele organisme. Met behulp van eenvoudige oefeningen lukt het spieren, die we dagelijks verwaarlozen, te activeren. Door zorgvuldig oefenen van het aanspannen en ontspannen, en door gebruikmaking van de voortdurende wissel- werking tussen de strek- en buigfuncties ontstaat er een bewegingspatroon waardoor spieren, gewrichten, organen en zintuigen tot onstuitbare, levendige en tegelijk rustige activiteiten worden aangezet. Iedere beweging bestaat uit het langzaam aanspannen en langzaam loslaten van de spierspanning. Deze bewegingsleer onderscheidt zich van andere bewegingsprogramma’s doordat het zich richt op alle spieren, de werkhouding en bezigheden tijdens de hele dag. Uit ervaringen blijkt dat pijn minder wordt en bewegen weer energie geeft. Ismakogie kun je overal toepassen want je hebt geen apparatuur en geen speciale kleding nodig, en het kan zittend, staand en liggend gedaan worden.
PILATES
De Pilatesmethode is een fitnesssysteem dat in het begin van de 20e eeuw is uitgewerkt door Joseph Pilates. Omdat hij ervan overtuigd was zijn oefeningen de mentale vermogens van
de mens gebruiken om de spieren te beheersen, noemde hij het eerst Contrology. De nadruk van
de methode ligt bij de spieren die ervoor zorgen dat het lichaam in de correcte balans staat en de wervelkolom ondersteunen. Net zoals bij yoga legt Pilates nadruk op de principes: Centriciteit, Concentratie, Controle, Precisie, Ademhaling en vloeiende bewegingen. Veel van de oefeningen worden afgeraden voor zwangere vrouwen. De Pilates filosofie werkt met training van lichaam en geest. Om dat te bereiken bestaat er een serie speciaal ontwikkelde Pilates oefeningen. Door de samenwerking tussen lichaam en geest bereik je een algehele goede conditie. Pilates betekent dat je zeer bewust beweegt – met concentratie, controle, coördinatie, flow, precisie en een diepe ademhaling. Je werkt vanuit je centrum of “powerhouse”. Ten slotte is de juiste lichaamshouding zeer belangrijk om de beweging goed te kunnen uitvoeren.
STRETCHEN
Een dagelijks stretchprogramma zal de bewegelijkheid bevorderen en de pijn verminderen. Het is
belangrijk om niet te ver te stretchen, daar dit een reactie zal veroorzaken die de pijn doet toenemen.
De rekking moet steeds voorzichtig gebeuren, waarbij de pijngrens nooit overschreden mag worden. Door stretchen wordt de bloedcirculatie bevorderd en de basistonus van de spier verminderd, wat neerkomt dat de lengte van de spier toeneemt en de spanning vermindert. De spier wordt dus soepeler. Ook kan stretchen gebruikt worden ter bevordering van revalidatie en het voorkomen van blessures. Bij acute kramp kan men ook de getroffen spier stretchen om de kramp tegen te gaan. Op het niveau van skeletspieren, vergroot stretchen de flexibiliteit en de elasticiteit van de spieren en pezen met een algehele verbetering van het bewegingsvermogen. Bovendien is het een uitstekende vorm van preventie van spiercontracties, soms vermindert stretchen het gevoel van vermoeidheid en kan het spier- en gewrichtstrauma’s voorkomen. Ook de voordelen voor de gewrichten zijn aanzienlijk: het maakt het inderdaad mogelijk de elasticiteit van de spieren te verbeteren en de “smering” van de gewrichten te stimuleren, waardoor het bijdraagt aan de vermindering van degeneratieve ziektes zoals artrose. Stretchen houdt de gewrichten inderdaad “jong” door de verkalking van het bindweefsel te vertragen.
TAI CHI & QI GONG
Tai Chi (Taijiquan) en Qi Gong zijn bewegingstherapieën die voor mensen met Fibromyalgie zeer goed uit te voeren zijn. Vooral de rust en de ontspannen, vriendelijke manier van bewegen wordt als zeer prettig ervaren. Tai Chi en Qi Gong zeer nauw met elkaar verbonden. Tai Chi is zelfs ontstaat uit Qi Gong.
Tai Chi is van oorsprong een zelfverdedigingsleer en een vorm van Qi Gong. Onderhand is Tai Chi uitgegroeid tot een totaal oefensysteem voor het verbeteren van welzijn en gezondheid. De Tai Chi vorm verbetert de lichaamshouding, versterkt de wervelkolom en laat de energie in meridianen, bloedvaten en lymfekanalen beter stromen. Door de rustige bewegingen worden de organen gemasseerd, het zenuwstelsel en de spijsvertering versterkt en de ademhaling zal zich verdiepen. Door bewust om te gaan met spanning en ontspanning in het lichaam zal ook de weerbaarheid tegen stress en ziekten toenemen.
Qi Gong is een eeuwenoude meditatieve bewegingstherapie die helpt je lichaam te ontspannen en die gezondheid en genezing bevordert. Qi Gong bestaat uit rustige bewegingen, die vloeiend op het ritme van de ademhaling en met volledige aandacht worden uitgevoerd. Dit activeert zelfgenezende krachten van het lichaam, lost energieblokkades op en leidt tot diepe ontspanning van lichaam en geest. Bij Qi Gong wordt speciaal gelet op het reguleren van het lichaam en de adem. Daartoe worden alle gewrichten licht gerekt en de wervelkolom steeds rechtop gericht en licht gestrekt.
YOGA
Oorspronkelijk is Yoga een hindoeïstische filosofie die leert de geest, het gevoel en het lichaam te beheersen, om daarmee de vereniging met God te bereiken. In een meer alledaags, westers concept wordt met yoga bedoeld: een tak van yoga (hatha yoga) die bestaat uit een systeem van oefeningen om het lichaam te verkrijgen. Het woord yoga komt uit het Sanskriet en betekent ‘eenheid’ of ‘samenbrengen’. Yoga ontstond ruim 4.000 jaar geleden in India. Het was een manier om tot een diepere staat van meditatie te komen. Feitelijk is er in 4.000 jaar tijd niet veel veranderd, want ook nu nog is dat de kern van yoga. Veranderingen ten opzichte van vroeger zijn er zeker ook. Anders dan vroeger wordt de eenheid van lichaam en geest nu vooral gezocht (en gevonden) in een combinatie van ademhaling, lichamelijke oefening en concentratie. Yoga leert ons om lichaam en geest, en om geest en bewustzijn met elkaar in balans te brengen. De oefeningen (Asana’s) geven kracht en energie en zorgen voor een algeheel prettig gevoel van ontspanning. Er zijn tegenwoordig heel veel verschillende soorten yoga, zoals chakra yoga, mantra yoga, kundalini yoga, bikram yoga en poweryoga. Er komen steeds nieuwe yogavormen bij zoals deugdenyoga etc.
YOGA BIJ CHRONISCH PIJN
Yoga bij chronische pijn verschilt van andere vormen van yoga door de wijze waarop het aangeboden wordt. Er is in deze lessen meer ruimte voor een individuele benadering en aanpak. Door dagelijkse confrontatie met pijn, zijn je mogelijkheden om te bewegen vaak beperkter. Ook kan er door die pijn een angst om te bewegen zijn ontstaan. Het (opnieuw leren) bewegen binnen de grenzen van je lichaam geeft vertrouwen. Op een voorzichtige wijze omgaan met je lichaam, kan de manier waarop je jouw lichaam ervaart veranderen. In de lessen worden oefeningen vaak herhaald, om vertrouwd te raken met iedere oefening en ontdek je hoe jij iedere oefening kunt doen, binnen jouw mogelijkheden.
Is bijvoorbeeld zitten op de grond niet mogelijk, dan lukt het wellicht wel zittend op een stoel. Met aandacht, opmerkzaamheid en zachtheid de oefeningen uitvoeren staat centraal. Daarnaast is een moment van rust en ontspanning en het gevoel van ‘even niets moeten’ eens per week erg prettig. Het samen bewegen met mensen in dezelfde situatie als jij levert ook herkenning op. Deze ingrediënten kunnen een positieve invloed hebben op de beleving van pijn en de stress die gepaard kan gaan met lichamelijke klachten. Fysieke grenzen kom je in deze lessen zeker ook tegen. Belangrijk is om je daar bewust van te zijn of te worden en ze vervolgens te leren bewaken. Vaak worden deze lessen in kleinere groepen of individueel gegeven.