TENS wordt gegeven met een apparaatje met batterijen waaraan twee kabeltjes zijn verbonden met elk aan de uiteinden een plaatje (elektrode) die op uw huid kunnen worden geplakt. Deze elektrodes geven door de huid elektrische stroompjes af waarvan u de sterkte zelf via het apparaatje kunt regelen. De plaats waar de elektrodes moeten worden geplakt wordt u uitgelegd door de pijnverpleegkundige. Dit kan op de pijnlijke plaats zijn maar ook buiten het pijnlijke gebied in de buurt van zenuwen die met het pijngebied te maken hebben.

Het voordeel van TENS is dat u het zelf thuis kunt gebruiken en het apparaat altijd bij u draagt.

Hoe wordt TENS voorgeschreven ?

• TENS-behandeling moet altijd door uw pijnspecialist worden voorgeschreven. Deze vult formulieren in waarop hij aangeeft waar uw pijn zit.
• Er wordt vervolgens een afspraak met de pijnverpleegkundigen gemaakt, waarin u wordt uitgelegd hoe en hoeveel u TENS moet en mag gebruiken.
• U krijgt voor zes weken een TENS-apparaatje mee om te zien of TENS bij u de pijn vermindert. Dit wordt op een tweede afspraak met de pijnverpleegkundige gecontroleerd.
• Als dan blijkt dat TENS uw pijn voor een groot deel heeft verminderd wordt vervolgens door de pijnverpleegkundige bij uw zorgverzekeraar een TENS-apparaatje aangevraagd en wordt u geadviseerd na 4 weken een afspraak bij uw pijnspecialist te maken.
• Als TENS geen effect op uw pijn heeft dan krijgt u het advies om een afspraak bij uw pijnspecialist te maken.

Hoe gebruikt u het TENS apparaat?
Het TENS-apparaat is een handig apparaat, met twee snoeren waaraan u de elektrodes moet vast maken. Deze zelfklevende elektrodes plakt u op de huid. Via de elektrodes zorgt het TENS-apparaat voor het toedienen van de elektrische stroompjes door de huid. Tijdens het eerste consult zoekt de fysiotherapeut de beste plaatsen om de elektrodes vast te plakken. Dit is meestal rond het pijnlijke gebied. De elektrodes kunnen ook op de rug of in de nek geplakt worden. Hier loopt de grote zenuw die de pijn doorgeeft naar het ruggenmerg.

Het is belangrijk dat de elektrodes op de juiste plaats en op de goede frequentie worden ingesteld. De elektrodes moeten op gelijke hoogte aan beide zijden van de wervelkolom worden geplakt. De huid onder de elektrodes moet gaaf (onbeschadigd) zijn. Het is belangrijk dat de huid niet vet is, u mag geen crème op dit gedeelte van de huid smeren. Als er veel haargroei is op plaatsen waar u de elektrodes moet plakken kunt u de deze beter afscheren.

Na gebruik kunt u de elektrodes er af halen. Om de elektrodes langer te gebruiken moet u de elektrodes weer terug plakken op het plastic kaartje. Voor u dat doet, moet u de plakzijde van de elektrodes wat vochtig maken. Zo kunt u de elektrodes twee tot drie weken gebruiken. Zorg ervoor dat het apparaat uitstaat bij het opbrengen en verwijderen van de elektrodes. Dit om vervelende prikkelingen te voorkomen.
U kunt de TENS-therapie drie tot vier maal per dag gebruiken. Afhankelijk van de soort TENS-therapie duurt een behandeling minimaal 20 en maximaal 60 minuten. U kunt in een stoel gaan zitten, op bed gaan liggen of rustig bezig zijn. Het wordt afgeraden TENS ’s nachts te gebruiken of tijdens het besturen van een voertuig vanwege de veiligheid (losraken van de snoertjes).

De TENS elektrodes mogen absoluut niet op de volgende plaatsen / gebieden worden geplakt :

1. Het gebied op de borst op of rond het hart en/of halsslagaders
2. De ogen
3. Open wonden of plaatsen waar recent geopereerd is.
4. Tumoren
5. De hals
6. Breuken

Voordelen TENS apparaat

• Met een goed TENS-apparaat is het mogelijk om aanzienlijke pijnstilling te bereiken zonder bijwerkingen.
• TENS werkt alleen lokaal op en rondom de plek waar u de elektroden van het apparaat heeft aangebracht. Dit in tegenstelling tot bepaalde pijnstillers die in het hele lichaam aanwezig zijn en kunnen resulteren in onverwachte en nare nevenwerkingen.
• Met het gebruik van een TENS apparaat loopt u in tegenstelling tot het gebruik van bepaalde pijnstillers geen risico op maagbloedingen, maagzweren, lever- en nierproblemen. Bij veel pijnstillers dient u aanvullende medicijnen te slikken ter bescherming van de maagwand.
• TENS heeft geen verdovende of versuffende werking in tegenstelling tot de sterkere pijnstillers (de opiaten). TENS beïnvloedt uw normale werkzaamheden niet. TENS kan dus ook worden gebruikt tijdens het autorijden of het bedienen van machines.
• TENS is in tegenstelling tot de sterkere pijnstillers, de opiaten, niet verslavend.
• TENS heeft een zeer laag gezondheidsrisico in vergelijking tot bijvoorbeeld operaties waarbij een pijnblokkade wordt aangelegd. Bij operaties waar een pijnblokkade wordt aangelegd is er altijd een risico op beschadiging van andere zenuwen waardoor (tijdelijke) verlammingen of andere vormen van zenuwschade kunnen optreden. Aangezien het TENS apparaat aan de buitenkant van het lichaam wordt aangebracht loopt u dit risico niet.
• Als blijkt dat u baat heeft bij TENS, is het vaak mogelijk een TENS apparaat via uw behandelend arts te verkrijgen, waarbij deze door de ziektekostenverzekeraar wordt vergoed.

Nadelen TENS apparaten

• Het thuisgebruik van de klassieke TENS-apparaten is niet altijd eenvoudig. Men is niet goed in staat om de kleine elektroden op de juiste plaats aan te brengen, bijvoorbeeld op de rug.
• De draadjes tussen de elektroden en het TENS-apparaat kunnen losschieten door de bewegingen die u maakt, bijvoorbeeld als u bukt of naar het toilet gaat.
• In sommige gevallen hebben mensen allergische reacties op de plakkers die op de huid worden aangebracht. Hierdoor kunnen huidallergieën ontstaan die behandeld moeten worden. U moet de TENS apparaat niet gebruiken in geval van huidziekten.
• Het apparaat is niet altijd even discreet te dragen.
• De programmatuur van het apparaat wordt verstoord door het in een broekzak te dragen.
• De kwaliteit van TENS-apparaten is niet altijd hoog. Ook hier geldt vaak ‘goedkoop is duurkoop’. (Zie waarschuwing hieronder)
• Veel apparaten bevatten een veelvoud van onnodige programma’s, die daarbij ook niet goed zijn afgestemd op de aard en oorsprong van de pijnhaard.

Is TENS schadelijk?

• Van TENS wordt vaak beweerd dat het een onschuldige therapie is. Er zijn echter een aantal problemen die bij het gebruik van een TENS kunnen optreden. Op de plek van de pleisterelektroden kan bijvoorbeeld huidirritatie (10%), huidverbranding en allergische huiduitslag optreden en ten gevolge van een te hoge stroomsterkte kunnen zelfs lang aanhoudende onwillekeurige spierkrampen optreden. Heeft u een huidprobleem of huidziekte, is het advies deze niet te gebruiken voordat uw arts u hier toestemming voor heeft gegeven.
• Bij patiënten met een pacemaker wordt het gebruik van TENS sterk afgeraden. Pacemakers kunnen op allerlei manieren gestoord worden door de impulsen van het TENS-apparaat. Sommige pacemakers beginnen bijvoorbeeld pas te werken als het hart van slag raakt. Maar als dit type pacemaker de impuls van het TENS-apparaat als hartslag interpreteert, dan kan dit zeer ernstige gevolgen hebben. Andere types pacemaker kunnen de TENS-frequentie overnemen met alle gevolgen van dien. Hetzelfde geldt namelijk voor mensen met een insulinepomp.

• Ondanks dat TENS een bewezen veilige pijnbehandeling is en geen bijwerkingen heeft, wordt geadviseerd het niet tijdens de zwangerschap te gebruiken.
• Als U twijfelt of TENS door u gebruikt mag worden neemt u dan contact op met uw behandelend arts.
• Het kan voorkomen dat u overgevoelig bent of wordt voor de lijm waarmee de elektrodes op uw huid worden geplakt. In dit geval moet u met de TENS stoppen en contact opnemen met de pijnverpleegkundige van onze polikliniek.
• Mensen met epilepsie worden aangeraden geen TENS apparaat te gebruiken

PROBLEMEN BIJ HET GEBRUIK

U kunt het Tens-apparaat niet hoger zetten.
Wanneer u een paar seconden de knopjes van het apparaat niet aanraakt, verschijnt een slotje midden op het scherm. U kunt het apparaat dan niet hoger zetten. Drukt u één keer op ‘pijltje naar beneden’ om het slotje weg te krijgen. Daarna kunt u het apparaat weer hoger zetten. Het apparaat gaat uit, u voelt geen prikkels meer.

Het schermpje van het apparaat is donker en u ziet geen cijfers meer.
Het kan zijn dat het apparaat is uitgegaan. Bij apparaten in bruikleen kan na een paar seconden het apparaat ‘op- slot’ gaan en kunt u het apparaat niet meer hoger zetten. Zo wordt voorkomen dat het apparaat per ongeluk hoger wordt ingesteld. Het aan- en uitknopje doet het wel. Zet het apparaat weer aan en stel hem in. Controleert u of de batterijen leeg zijn. Vervang indien nodig de batterijen en laadt de lege batterijen op- vaak wordt bij apparaten in bruikleen een oplader bijgeleverd.

Het schermpje van het apparaat staat aan, maar alles staat op 0 en het symbooltje – ‘onderbroken circuit’ knippert.
Dit is de beveiliging van het apparaat. Het gebeurt als het apparaat merkt dat hij zijn stroom niet kwijt kan. Wrijf goed over de pleisters. Vervang ze wanneer ze niet goed plakken. Controleer het snoer op knikjes of breuken. Deze storing kan een aantal keren voorkomen wanneer de pleister losgegaan is. Het apparaat signaleert dit en schakelt zichzelf uit.

De pleisters plakken niet meer ?
Is de lijm van de pleisters uitgedroogd, doe dan (zonder dat het verbonden is aan de TENS apparaat) een paar druppeltjes water op de plakkant. Dompel de pleisters niet onder! Plak ze weer op de huid.

Een ander alternatief is je huid goed schoon te wassen en te drogen, omdat het soms door vettigheid van de huid die goed plakt. Werkt dit niet, vervangt u dan de pleisters en gooi de oude pleisters weg.

BELANGRIJK WOORD VAN WAARSCHUWING EN ADVIES

Gebruikt u het Tens-apparaat niet ’s nachts.
Als de pleister losraakt en het apparaat staat aan, dan wordt de stroom niet verdeeld over de hele pleister, maar alleen op het gedeelte van de pleister dat nog op de huid zit. Dit geeft een gemene prikkel.

Gebruikt u het Tens-apparaat niet tijdens het besturen van een voertuig.
Als een pleister losraakt voelt u een gemene prikkel. Schrikt u hiervan, dan kan u iets of iemand aanrijden. Raakt u betrokken bij een ongeluk terwijl u het apparaat gebruikt, dan loopt u bewust het risico dat de verzekering de schade niet vergoedt.

Pas op met water.
Gebruikt u het Tens-apparaat niet onder de douche, in bad, zwembad of sauna. Het apparaat en de pleisters kunnen niet tegen water.

Let op goede kwaliteit
In het Verre Oosten (Taiwan, Hongkong, Korea enzovoort) worden TENS apparaten geproduceerd, veelal van matige kwaliteit, waarvan men wel beloofd dat het niet alleen pijn kan laten verdwijnen, maar ook uw huid jonger houden, spieren/borsten verstevigen, en rimpels laten verdwijnen. Voor al dit soort uitspraken bestaat er UITERAARD geen enkele wetenschappelijke onderbouwing. Al deze toezeggingen zijn alleen maar verkooppraatjes, waarbij het risico aanwezig is dat er meer kwaad dan goed aangericht wordt.

Let op de prijs
Er worden tegenwoordig zoveel TENS apparaten aangeboden tegen belachelijke prijzen, waarbij mensen dan na de aankoop er achter komen dat het voor hun niet echt werkt. Ik wil dan ook iedereen die erover denkt gelijk een TENS apparaat te gaan kopen, aanraden om via de thuiszorg of een pijnpolikliniek eerst een apparaat te huren voor een week en uit te proberen. Er zijn nl. ook mensen die er geen baat bij hebben, en zelfs nadelen ondervinden.

Laat je niet manipuleren
Helaas is het een feit dat er mensen / bedrijven genoeg zijn die omwille van commerciële drijfveren handig inspelen op de wensen, pijn, angsten en onrustgevoelens die nu eenmaal bij mensen leven. Een TENS apparaat is een TENS apparaat, niets meer en niets minder en mits goed gebruikt kan het een zinvolle bijdrage leveren om de pijn te verminderen.  Onderstaand een voorbeeld van een TENS apparaat.