Is jouw Fibromyalgie primair of secundair ?
Dit mag een vreemde vraag zijn voor vele mensen met Fibromyalgie. Wat eigenlijk bedoeld wordt met deze vraag is dit: wordt jouw Fibromyalgie veroorzaakt door een onbekende oorzaak (dus primair), of is het ontstaan naar aanleiding van een vroegere medische aandoening (dus secundair)?
Fibromyalgie wordt vaak gegroepeerd in twee categorieën:
- Primaire (idiopathische) Fibromyalgie – de oorzaken zijn niet bekend.
- Secundaire Fibromyalgie – de oorzaken kunnen worden geïdentificeerd.
Primaire Fibromyalgie
Primaire Fibromyalgie is het meest voorkomende type. Veel deskundigen geloven dat Fibromyalgie geen aandoening is, maar eerder een chronische pijntoestand veroorzaakt door verschillende abnormale lichaamsreacties op stress. Lichamelijke letsels, emotionele trauma’s of virale infecties zoals Epstein-Barr zouden triggers kunnen zijn van de aandoening, maar van geen van deze is ooit bewezen dat zij de oorzaak zijn van primaire Fibromyalgie. Er bestaan meerdere theorieën over de exacte oorzaak van Fibromyalgie, maar het is waarschijnlijk een combinatie van verschillende factoren. Deze theorieën omvatten onder andere: chronische slaapverstoring, hormonale abnormaliteiten, abnormale pijnperceptie, immuun afwijkingen en psychologische en sociale effecten.
Secundaire Fibromyalgie
Secundaire Fibromyalgie is een aandoening met Fibromyalgie symptomen die worden veroorzaakt door specifieke aandoeningen, waaronder meerdere auto-immuunziekten (d.w.z. reumatoïde artritis (RA), lupus, multiple sclerose (MS), spondylitis ankylopoetica (ziekte van Bechterew), enz. ), myofasciaal pijnsyndroom (MPS), prikkelbare darm syndroom (PDS), chirurgie, lichamelijk letsel en de ziekte van Lyme. Op basis van diverse verrichte onderzoeken kan Fibromyalgie zich manifesteren na het hebben of krijgen van andere medische aandoeningen, in het bijzonder die, welke pijn gerelateerd zijn. Deskundigen leggen uit dat de constante pijnervaring bij deze pijnaandoeningen veranderingen kan veroorzaken in de manier waarop ons brein en zenuwstelsel pijn waarnemen en uiteindelijk leidt tot verhoogde centrale gevoeligheid. (Centrale sensitisatie).
Psychologische en sociale factoren
Hoewel dit geen primaire oorzaken zijn, kunnen psychologische en sociale factoren op drie manieren bijdragen aan Fibromyalgie:
- Ze kunnen mensen vatbaar maken voor Fibromyalgie.
- Ze kunnen een rol spelen bij het triggeren van het begin van de aandoening.
- Ze kunnen de conditie bestendigen of er verantwoordelijk voor zijn.
Studies hebben een groter aantal ernstige ervaringen van emotionele en fysieke mishandeling gemeld bij patiënten met Fibromyalgie, vergeleken met de algemene bevolking. Meestal kwam het misbruik van familieleden of partners. Dit suggereert dat posttraumatische stressstoornis (PTSS) of chronische stress bij sommige patiënten een sterke rol kan spelen in de ontwikkeling van Fibromyalgie. PTSS is een angststoornis die een reactie is op een specifieke traumatische gebeurtenis. Symptomen van deze aandoening, die jaren kan duren na de traumatische gebeurtenis, omvatten emotionele terugtrekking, wanhopigheid, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, slaapproblemen, onvermogen om te concentreren en een buitensporige schrikreactie op ruis. Er zijn aanwijzingen dat PTSS daadwerkelijk resulteert in veranderingen in de hersenen, mogelijk door langdurige overmatige blootstelling aan stresshormonen.
Waarom moet ik weten of ik primaire of secundaire Fibromyalgie heb ?
Een van de redenen waarom het van belang is te weten of uw Fibromyalgie primair of secundair is omdat het de richting van uw behandeling kan bepalen. Als u bijvoorbeeld last had van het myofasciaal pijnsyndroom voordat u werd gediagnosticeerd met Fibromyalgie, zou u de symptomen van uw primaire medische toestand moeten behandelen, in dit geval zouden het triggerpoints zijn die u kunnen helpen bij het verlichten van Fibromyalgie symptomen. Als uw Fibromyalgie secundair is en de primaire medische toestand MPS, zou acupunctuur of rek therapie buitengewoon goed voor u kunnen werken. Een Fibromyalgie patiënt met reumatoïde artritis als primaire medische aandoening zou echter waarschijnlijk geen baat hebben bij deze twee behandelmethoden. In plaats daarvan zou de behandeling van de karakteristieke ontsteking van RA met niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s) het beste kunnen werken voor de laatste. Bovenstaande voorbeelden kunnen ook verklaren waarom mensen met Fibromyalgie anders reageren op verschillende behandelingen of medicijnen.
Een andere reden waarom jij je echt zou moeten afvragen of je Fibromyalgie primair of secundair is, is omdat veel medische aandoeningen die Fibromyalgie veroorzaken jarenlang niet gediagnosticeerd kunnen worden. Dit komt omdat de symptomen naadloos kunnen worden gecombineerd met de grote pool van Fibromyalgie symptomen. Als een expert in Fibromyalgie en chronische vermoeidheid en auteur, schreef Adrienne Dellwo dat ze niet zo functioneel zou zijn als ze niet zou ontdekken dat ze ook aan MPS lijdt nadat ze de diagnose Fibromyalgie heeft gekregen.
Foutieve diagnoses
Veel mensen met Fibromyalgie worden van het kastje naar de muur gestuurd voor onderzoeken. Helaas kan de diagnose Fibromyalgie onder andere pas na uitsluiting van andere aandoeningen en/of ziekten worden gedaan. Dit houd in dat mensen het soms zo zat worden dat ze besluiten niet voor verdere onderzoeken te gaan, of weer naar de dokter willen gaan. Dit is uiteraard niet verstandig, omdat
(a) Het juist goed is dat je eens helemaal “doorgelicht” wordt, en
(b) er een groot gevaar kan schuilen in het niet verdergaan met onderzoeken, omdat zo geen juiste diagnose kan worden gesteld.
Wij hebben in onze lotgenotengroepen vaker leden gehad die de diagnose Fibromyalgie hebben gehad, waarvan later gebleken is dat zij geen Fibromyalgie, maar Dunne vezel Neuropathie, polyneuropathie en zelfs Q-koorts hadden, en er geen sprake was van Fibromyalgie, maar dat de symptomen van deze aandoeningen elkaar vaak overlappen, en dit dan een onjuiste diagnose in de hand kan werken.
Het is daarom belangrijk om de oorzaak van jouw Fibromyalgie te vinden, of wat jouw Fibromyalgie heeft veroorzaakt. Bespreek met je arts of jij onderliggende medische aandoeningen of zelfs voedselovergevoeligheden hebt die jouw Fibromyalgie symptomen kunnen veroorzaken en/of verergeren.
Bronnen :
Mark J. Pellegrino, MD (physical medicine specialist from Ohio, who focuses on treating patients with Fibromyalgia
http://healthiculture.com/fibromyalgia/newsletter/primaryorsecondary/question-1.php
http://arthritisconsult.com/disease-treated/fibromyalgia/
