Fibromyalgie bij mannen
Uit statistieken blijkt dat Fibromyalgie veel vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Volgens een recente studie in Amerika zou het percentage ong. 90% / 10% zijn. Omdat de meeste studies bijna uitsluitend vrouwen betroffen en de meeste artsen dus vrouwelijke Fibromyalgie patiënten krijgen, weten we veel meer over Fibromyalgie bij vrouwen. Veel mensen denken dus ten onrechte dat mannen geen Fibromyalgie krijgen. Belangrijk is dat er véél meer aandacht besteed moet worden aan mannen met Fibromyalgie.
Het is wel bekend dat het langer duurt voordat een man met “vage” symptomen een afspraak zal maken bij de (huis)arts, maar in hoeverre het geslacht meespeelt in Fibromyalgie en of mannen dit anders ervaren dan vrouwen is een gebied dat veel meer onderzoek benodigt. Er zijn echter een aantal bescheiden onderzoeken die suggereren dat mannen de symptomen heel anders dan vrouwen kunnen ervaren.
Verschil in ervaring van pijn :
- Mannen ervaren minder pijnklachten. In tegenstelling tot wat algemeen wordt verondersteld, heeft onderzoek bewezen dat mannen beter tegen pijn kunnen dan vrouwen. Een van de redenen hiervoor is omdat mannen minder zenuwuiteinden in hun lichaam hebben: 17 per vierkante centimeter. Bij vrouwen ligt dit aantal op 34.
- De klassieke tenderpoints (gevoelige drukpijnpunten) zijn bij mannen minder sterk aanwezig zijn dan bij vrouwen.
- Mannen hebben een pijnonderdrukkend circuit waarmee hun hersenen zijn gelinkt aan hun ruggenmerg. Wanneer het circuit wordt geactiveerd door pijn, wordt endorfine vrijgegeven dat helpt bij het verminderen van het pijngevoel. Studies hierover hebben echter aangetoond dat dit circuit bij vrouwen geen pijnstillende endorfine vrijgeeft.
Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen wat de precieze redenen zijn dat mannen en vrouwen Fibromyalgie “anders” kunnen ervaren, maar sommige van de mogelijke redenen willen we graag benoemen.
Hormonale Verschillen
Het meest opvallende verschil bij Fibromyalgie bij mannen versus vrouwen heeft een hormonale oorzaak. Bij vrouwen wordt een Flare-up (intense pijnaanval, zie Flare-ups) vaak gekoppeld met de menstruatiecyclus of andere hormonale gebeurtenissen zoals menopauze en hysterectomie.
Tot op heden zijn er nog geen studies naar mannelijke hormonale schommelingen of hormonale afwijkingen in Fibromyalgie gedaan, dus weten we niet of en welke rol dit kan spelen. Testosteron, het belangrijkste mannelijke hormoon, wordt gedacht aan een positieve rol te spelen als het gaat om pijn in het algemeen. Onderzoek suggereert dat het kan helpen spiervermoeidheid te voorkomen. Mannelijke hormonen moduleren ook andere biologische processen met betrekking tot vermoeidheid en pijn.
Ook zijn er geslacht gerelateerde verschillen gevonden in het stresshormoon cortisol, hetgeen uit onderzoek (Health Psychology 2008) blijkt dat dit meestal laag is bij mensen met Fibromyalgie.
Verschil in chemie van de hersenen
De hersenen van mannen en vrouwen zijn niet identiek. Een verschil dat invloed kan hebben op de verschillende ervaringen van Fibromyalgie tussen mannen en vrouwen is de neurotransmitter (chemische boodschapper) Serotonine. Er wordt aangenomen dat Serotonine een belangrijke rol speelt bij Fibromyalgie, en dan met name bij pijn, slaapstoornissen, angst en depressie. Sommige onderzoeken beweren dat het serotonine systeem anders bij mannen werkt dan bij vrouwen. Een studie uit 2008 gepubliceerd in NeuroImage (een wetenschappelijk blad) toonde aan dat mannen minder serotonine receptoren hebben dan vrouwen. Echter, het proces van de “recycling” zodat de neurotransmitter weer gebruikt kan worden, is weer efficiënter bij vrouwen dan bij mannen.
Geneesmiddelen die vaak worden voorgeschreven voor Fibromyalgie SSRI’s (selectieve serotonine heropname remmers) of SNRI’s. Twee van de drie geneesmiddelen goedgekeurd voor deze aandoening zijn SNRI’s, nl. Cymbalta (duloxetine) en Savella (milnacipran). Vanwege de verschillen in het serotonine systeem, hebben sommige artsen gesuggereerd dat deze medicijnen afzonderlijk getest zou moeten worden op mannen en vrouwen. Dit is nog niet gebeurd, maar er is reden om aan te nemen dat mannen en vrouwen verschillend reageren op deze medicatie.
Mannen met Fibromyalgie aan het woord :
Bij een kleine onderzoek onder mannen met Fibromyalgie in onze lotgenotengroep werden de volgende antwoorden op de gestelde vragen gegeven :
Wat zijn volgens jou de verschillen tussen mannen en vrouwen die Fibromyalgie hebben ?
“Volgens mij schamen mannen zich er meer voor”
- “Mannen durven er niet over te praten / Mannen willen er liever niet over praten”
- “Mannen zien het eerder als mankement / tekortkoming van hun lichaam”
- “Mannen hebben minder geduld ermee om te gaan dan vrouwen”
- “Mannen zullen minder snel hulp vragen of aannemen”
Opvallend is dat alle mannen hun pijn een cijfer 6 of 7 gaven. Niemand zat hier boven of onder.
Uit de mogelijke oplossingen of en hoe ze geprobeerd hebben meer over Fibromyalgie te weten te komen, werden alleen de keuzes “Internet research” en “Inlichting van mijn arts” gekozen, en de opties “Lotgenotencontact”, “Boeken over Fibromyalgie lezen” en “Lotgenotenbijeenkomsten” werden geen van allen gekozen.
Op de vraag of Fibromyalgie invloed had op hun sociale leven, werd volmondig “Ja” geantwoord.
Bij het benoemen van de symptoom waar ze het meest last van hebben, werd er door 90% van de mannen pijn als benoemd. Echter, bij de vraag “Met welke van bovengenoemde symptomen heb je zelf de meeste moeite mee en waarom ?” werd pijn geen een keer benoemd! Slaapstoornissen, immobiliteit, stemmingswisselingen daarentegen werden herhaaldelijk benoemd. Hetgeen eigenlijk aansluit bij het verschil in ervaring van pijn zoals hierboven omschreven.
Advies van mannen met Fibromyalgie :
Tot slot was de vraag “Als je andere mannen met Fibromyalgie advies zou kunnen geven, wat zou dat zijn?” De antwoorden waren o.a. :
- “Om ondanks de pijn toch te blijven bewegen”
- “Om er in ieder geval over te blijven praten met je naasten, familie en vrienden”
- “Doe indien mogelijk een pijnrevalidatie traject”
- “Kijk naar wat je nog WEL kan, en niet naar wat je NIET meer kan”
- “Leer NEE zeggen en hulp vragen/aanvaarden van anderen”
- “Probeer op te schrijven wat je bezig houdt en ervaart met FM”