Chronische pijn
Mensen met Fibromyalgie hebben eigenlijk meer pijn dan men denkt. Studies hebben aangetoond dat normaal gesproken wij vaak andermans pijn onderschatten. Dit komt waarschijnlijk doordat chronische pijn op zichzelf niet te zien en moeilijk voor te stellen is, zeker als je het zelf nog nooit hebt meegemaakt. Chronische pijn ervaren over een lange tijd laat ons niet minder pijn voelen. Alleen hebben veel mensen met chronische pijn moeite om hierover te praten omdat ze niet als klagers willen overkomen of dat ze al hebben geleerd om met hun pijn om te gaan.
Men kan dus nooit zeggen hoeveel pijn iemand heeft door alleen maar naar die persoon te kijken. Als partner echter, zeker als je wat langer bij elkaar bent, kun je leren om elkaar te “lezen”. Als je enigszins oplettend bent, kun je het merken aan kleine dingetjes, zoals dat het gezicht verbeten staat van de pijn, de handen gebald zijn, de ogen anders (vermoeider) staan dan normaal etc. Als partner moet je jezelf instellen om dit te willen zien.
Je karakter kan ook deels invloed hebben of je vatbaar bent voor chronische pijn. Vaak zien we dat het lichaam van mensen die zeer plichtsbewust of extreem perfectionistisch zijn langdurig meer cortisol produceert. Cortisol is het stresshormoon, dat mede verantwoordelijk is voor chronische pijn. Optimisten worden minder vaak en minder lang blootgesteld aan cortisol en maken meer dopamine, serotonine en endorfine. Dopamine maakt dat we ons gemotiveerd, optimistisch en vol zelfvertrouwen voelen. Tijdens leuke bezigheden maken we ook serotonine en endorfine aan. Serotonine zorgt voor een goed gevoel en endorfine voor het gevoel in een roes te zitten bij hevige emoties. Wanneer we ons doelen stellen gericht op dingen die we leuk vinden en waar we goed in zijn, kunnen we dus zelf de aanmaak van die “feel good” stofjes op gang brengen. Deze stofjes gaan op zich al de pijnbeleving verminderen. Voor een meer blijvend resultaat, moeten we de oude patronen in onze hersenen, die pijn als een automatisch mechanisme hebben ingesteld, doorbreken. Dat kan tot gevolg hebben dat we ons over het algemeen beter voelen en minder gevoelig zijn voor stressoren die pijn kunnen veroorzaken. Je karakter is deels aangeboren, deels aangeleerd. Wat je aanleert, kan je met de nodige inzet ook weer afleren. Je kan hiervoor een beroep doen op een therapeut of je kan je omringen met zoveel mogelijk positieve mensen.
Leven met (chronische) pijn
Pijnklachten kunnen veel invloed hebben op je dagelijks functioneren. Veel mensen met chronische pijn stoppen vaak met een aantal van hun activiteiten (zoals sport) wegens toename in pijn of het feit dat het steeds meer moeite kost. Dit gaat helaas vaak ten koste van hun conditie en vaak merken ze dat deze steeds verder achteruit gaat. Pijn heeft vaak niet alleen invloed op jouw lichamelijk functioneren, maar ook onze emoties worden hier vaak door beïnvloed. Er kunnen emoties als verdriet, woede, machteloosheid en neerslachtigheid worden ervaren. Omdat patiënten met chronische pijn al vele doktersbezoeken achter de rug hebben (waarin ze vaak niet serieus worden genomen), is er ook meestal spraken van irritatie. Wat men dan (nog) niet beseft is dat deze emoties op hun beurt ook weer meer pijn veroorzaken en meer beperking geven in het dagelijkse doen en laten.
Verder is het belangrijk te beseffen dat ook je gezin en familie te maken krijgen met de gevolgen van uw pijn. Vaak is degene met pijn sneller geïrriteerd, zeker als ze sommige taken niet meer zelf kunnen doen en deze moeten worden overgenomen door familieleden. Dit is niet alleen voor de persoon met pijn een belasting, maar heeft beslist ook invloed op de omgeving (gezin, vrienden, familie). Omdat het pijnniveau en intensiteit vaak wisselt van dag tot dag (en soms zelfs van uur tot uur), is het voor uw omgeving moeilijk te zien wanneer jij pijn ervaart of hulp nodig heeft als je niets zegt of vraagt. Hierdoor kan je worden geconfronteerd met onbegrip en waarschijnlijk zal je ervaren dat steun en onbegrip wisselend aanwezig kunnen zijn.
Er is geen vast patroon om te leren omgaan met chronische pijn. Dit is iets dat ieder op zijn eigen manier moet doen. Het is een lange weg voordat dit wordt bereikt. Je staat pas open voor het leren omgaan ermee nadat je hebt verwerkt en geaccepteerd dat je het hebt. Ook gaat dit de ene dag beter dan de andere, afhankelijk van de pijn die wordt ervaren. Verschillende mensen hebben diverse emoties zoals :
- Angst, onzekerheid, machteloosheid
- Ontkenning, het stoer houden, niet willen klagen of erover praten
- Schuldgevoel, eenzaamheid, depressie
- Woede, onmacht, frustratie
Hoe iemand met Fibromyalgie hier mee om gaat hangt niet alleen af van de persoonlijkheid maar ook van de geestelijke en lichamelijke gesteldheid van de persoon. Vaak is een revalidatietraject de beste manier om iemand te leren omgaan met de pijn.
