↵ Vorig level

Pijn: het signaal en de functie ervan begrijpen

Pijn heeft een signaalfunctie: er is iets met je lichaam aan de hand. Er is meestal een direct verband tussen de lichamelijke schade en de pijn-prikkel. Bij chronische pijn is dat verband er niet of in ieder geval veel minder duidelijk. Wij noemen pijn chronisch, als deze langer dan drie à vier maanden duurt. Vaak is er geen duidelijke medische oorzaak (meer) aan te wijzen voor de pijnklachten.

Men dacht nog niet zo lang geleden dat pijn een rechtstreekse reactie was op een lichamelijke prikkel, bijvoorbeeld je branden aan een hete pan. Tegenwoordig wordt pijn beschouwd als een ingewikkeld proces met zowel lichamelijke als psychische kanten. Niet iedereen voelt dezelfde pijn na een pijnprikkel. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen acute en chronische pijn. Acute pijn heeft een functie; het waarschuwt bijvoorbeeld voor het verbranden van de hand aan een hete pan. Chronische pijn heeft geen waarschuwingsfunctie.

Een van de theorieën om chronische pijn te verklaren bestaat uit het niet goed functioneren van het zogenoemde ‘poortsysteem’. Na een pijnprikkel, bijvoorbeeld in de hand, stuurt de zenuw ter plekke een signaal naar de hersenen. Onderweg bevindt zich het ruggenmerg waar een soort poort bestaat voor pijnprikkels. Door die poort bereiken de pijnprikkels de hersenen. In de hersenen wordt het signaal verwerkt en komt endorfine vrij dat de pijn dempt. Er gaat een signaal via de zenuwen, door de poort, naar de pijnlijke plek in de hand, waar chemische stoffen vrijkomen die de pijn verminderen. Wanneer het poortsysteem niet goed functioneert, bereiken te veel pijnsignalen de hersenen en worden doorgekomen pijnsignalen op de terugweg onvoldoende geremd. Iemand ervaart dan continue pijn. Pijn voel je alleen, wanneer de pijnprikkel uitkomt boven een drempel, de pijndrempel. Deze is voor ieder mens verschillend.