↵ Vorig level

Fibromyalgie en visualisatie

Voordat je denkt, wat is dit nu weer, wil ik beginnen om te laten zien dat we, zonder het misschien te beseffen, allemaal gebruik maken van visualisatie. Wat is visualisatie eigenlijk? De definitie van visualiseren is het vertalen van een gedachte naar een beeld. Je denkt aan iets, leest iets of iemand zegt iets tegen je en je stelt je daar beeldend iets bij voor. Dit hoeft overigens geen 1-op-1 directe koppeling te zijn. Bij een bepaald woord hoef je bijvoorbeeld niet direct en specifiek het bijbehorende voorwerp voor je te zien. Dat is het mooie van visualisatie: het brengt ons zoveel meer dan wat we onszelf ‘mentaal’ hebben aangeleerd. Onze gedachten en verbeelding hebben een sterke invloed op ons fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel zijn. Visualiseren helpt je jouw mentale kracht en motoriek te trainen.

Als kind visualiseerde we er zonder enige voorbehoud op los. Wanneer we echter als volwassenen beelden moeten creëren bij wat we denken, is het voor sommige mensen een stuk lastiger. Het goede nieuws is dat dit wel getraind kan worden.

Negatieve situaties visualiseren hebben we allemaal wel eens gedaan. Neem faalangst als voorbeeld. Wie van ons heeft zichzelf al niet een examen zien verknallen, of een spreekbeurt waarin je dan al voor je ziet dat je een black-out krijgt? Dit soort gedachten geven ons vaak klamme handen, maakt ons angstig en sommigen krijgen zelfs buikpijn ervan.

De andere kant ervan is dat het bijvoorbeeld heerlijk is om te dagdromen. Even de stress aan de kant en dan zie je jezelf al liggen op het strand, of heerlijk in een all-in hotel waar je even echt niets hoeft te doen. Dat is toch puur genieten als jij je dat inbeeld? Dat is de kracht van visualisatie.

Alhoewel je op dat moment niet daadwerkelijk deze situatie beleeft of ervaart, toch hebben we er wel de bijbehorende gevoelens bij, positief of negatief. Hoe kan dat dan? Tijdens het visualiseren gebeurt er veel in je hersenen. Je hersenen kennen het verschil niet tussen de beelden die jij in je visualisatie creëert en de gebeurtenis in de werkelijkheid. Door te visualiseren kom je in de gemoedstoestand die bij de gebeurtenis hoort. Hierdoor kun je jezelf in gevoelens trainen en je voorbereiden op spannende situaties door deze te visualiseren op een moment dat je erg ontspannen bent. Dit wordt in de behandelkamer van de psycholoog ook wel systematische desensitisatie genoemd. Je voegt een tegengesteld gevoel (ontspanning) toe aan een stressvolle situatie. Ook hier geldt: voor je hersenen heeft dit al plaatsgevonden, want ze kennen het verschil niet tussen de werkelijkheid en zelf gecreëerde beelden en gevoelens. Dit betekent dat we visualisaties ook kunnen inzetten om in ons voordeel te werken.

Wetenschappers hebben ontdekt dat visualiseren werkt omdat de neuronen in onze hersenen beelden op dezelfde manier interpreteren als echte gebeurtenissen in ons leven. Eenvoudig gezegd, wanneer we een situatie of actie visualiseren, heeft ons brein moeite te onderscheiden of deze situatie al heeft plaatsgevonden of de actie al hebben uitgevoerd. Deze visualisatie creëert nieuwe neurale paden, de verbindingen van hersencellen die we aanleggen wanneer we nieuwe vaardigheden leren, of wanneer we herinneringen creëren van echte gebeurtenissen.

Tips voor een geslaagde visualisatie :

• Zorg dat je zo goed mogelijk ontspannen ben voor de visualisatie
• Probeer zo helder mogelijk te visualiseren, met zoveel mogelijk details erbij
• Maak je visualisatie visueel (wat zie je), auditief (wat hoor je) en kinesthetisch (wat voel je).

“Visualization is daydreaming with a purpose ”
“Visualisatie is dagdromen met een doel” – Bo Bennett

Wat heeft dit met Fibromyalgie te maken?
Door pijn, tegen onze grenzen aanlopen, vermoeidheid, onbegrip van de omgeving etc, zijn mensen met Fibromyalgie vaak gespannen, hetgeen meer pijn geeft, je slechter slaapt, meer vermoeid wakker wordt en zo snel in een negatieve spiraal terecht komt.

Toen ik de diagnose Fibromyalgie kreeg, heeft het me ongeveer een jaar en een best intensieve (pijn) revalidatietraject gekost om te leren omgaan met Fibromyalgie, mijn grenzen te leren kennen en te respecteren en tot het besef te komen dat mijn leven niet “over” is door de Fibromyalgie, maar dat het wel “anders” zou zijn dan voorheen. Ik ben dus gewoon mijn leven onder de loep gaan nemen en soort van “van voor af aan” begonnen door met een kritische blik te kijken naar wat ik nog wel kan.

Dat veroorzaakt uiteraard al snel dat je dan behoorlijk geconfronteerd wordt met wat je “fout” doet of wat je niet meer kan, of anders zal moeten doen. Daaruit is mijn eigen favoriete visualisatie ontstaan. Ik moest leren wat ik nu wel of niet met Fibromyalgie kan doen, en waarbij mijn lichaam zich goed bij voelde. Nu snap ik dat dit voor iedereen van ons verschillend zal zijn, omdat velen van ons andere (neven)aandoeningen en/of ziekten naast Fibromyalgie kunnen hebben, wat dan weer andere grenzen met zich meebrengt, maar toch denk ik dat mijn visualisatie anderen ook kan helpen.

Ik ben 10 jaar geleden begonnen aan mijn leven met Fibromyalgie. Door de jaren probeer ik er zoveel mogelijk over te leren en besefte in het begin dat ik er werkelijk bijna niets van wist. Mijn visualisatie is dan ook dat ik begonnen ben als een klein eikeltje (vond ik wel toepasselijk omdat ik dat vast ook soms geweest ben voor mijn gezin door pijn en vermoeidheid), die langzaam in een boompje uitgroeide.
Zo voelde het ook letterlijk doordat ik me steeds meer ging verdiepen in Fibromyalgie). Inmiddels voel ik dat ik na zoveel jaar uitgegroeid ben tot een eikenboom. Dat is mijn eigen persoonlijke visualisatie die mij helpt op dagen wanneer ik het moeilijk heb. Dan kijk ik hoe ik begonnen ben, “gegroeid” ben tot waar ik nu ben, om zelf voorlichting over Fibromyalgie te geven. En dat is het mooie van een eikenboom, die blijven jarenlang doorgroeien. Gelijk een mooi streven, of niet?