Positief denken
Dit klinkt makkelijk, maar is HEEL moeilijk. Hevige en dagelijkse pijn kan iedereen flink laten lijden, en heeft absoluut effect op je humeur. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat mensen met FM veel last hebben van stemmingswisselingen en een snelle schakeling van (versterkte) emoties. Een van de beste manieren dit tegen te gaan is om voor iedere negatieve gedachte, er een positieve gedachte tegenover te plaatsen. Het is ook echt niet eenvoudig om positief te denken als je hele leven op zijn kop staat, en je van vooraf moet leren wat je lichaam wel en niet kan. Dit kan je echter alleen door van alles te proberen en dan te merken of je het nog wel of niet aankan.
Positief denken is niets meer als een motiverende methode waarbij positieve gedachten, woorden en beelden worden gebruikt om je een positieve levenshouding na te streven. Hierdoor krijg je meer zelfvertrouwen om met de minder prettige dingen in het leven om te gaan. Doe je dit vaker wordt dit een vaardigheid die je leert nooit negatiever over iets te denken dan dat strikt noodzakelijk is, waardoor je meer vreugde ervaart en minder de kans loopt in een depressie terecht te komen. Op den duur, vergroot je “comfort zone” en geeft je meer zelfvertrouwen, waardoor je dingen aandurft dat je vroeger niet zou hebben gedaan.
Heb je wel eens opgemerkt hoe verfrissend plezierig het is om bij positief denkende mensen te zijn? Wij allen kennen ze wel, die mensen voor wie het bijna onmogelijk is somber of negatief naar een situatie te kijken. Ongeacht de situatie, zal deze persoon altijd trachten een positieve draai aan de situatie te geven, en met humor op iets reageren. Iedereen kent wel zo een persoon. Echter, we kennen allemaal veel meer personen die zelden positief denken, de zg. doemdenkers, die voordat iets echt is gebeurd, al de spreekwoordelijke “beren op de weg zien”.
Het probleem is dat een negatieve manier van denken automatisch een vicieuze cirkel creëert. Vaak proberen we positief te denken, maar bij het eerste negatieve gebeuren, vergeten we onze positieve houding en lopen we in onze gedachten alle scenario’s af die deze situatie nog erger kunnen maken. Het spreekwoord “Men lijdt het meest door het lijden dat men vreest”) is dan ook zeer waar. Vaak anticiperen we slechte scenario’s nog voordat ze gebeuren en vrezen we de “wat als…” situaties. Achteraf bekeken, zijn geen van deze situaties dan uitgekomen, toch hebben we het onszelf extra moeilijk gemaakt door negatief te denken. Positief denken is niet een knop die we omzetten, maar het is een vaardigheid die wel kan worden aangeleerd, door dit veelvuldig (dagelijks) te oefenen.
Het is makkelijk om tegen iemand die neerslachtig of bezorgd is te zeggen dat hij/zij positief moet denken. Deze mensen hebben niets aan dit (welbedoelde) advies. Dit besluit moet in de juiste stemming worden genomen.
Niet iedereen aanvaard of gelooft in positief denken. Onze ervaring met stress komt vaak voort uit onze perceptie van een bepaalde situatie. Vaak is deze perceptie correct, maar vaak ook niet. Soms zijn we snel foutieve conclusies te verbinden aan de motieven van een ander, en vaak zijn we onnodig streng voor onszelf, en voelen we dat het onze schuld is dat iets gebeurt, of dat we een of andere actie hadden kunnen ondernemen om iets niet te laten gebeuren. Als we dit vaak doen wordt dit een gewoonte, en vervallen we in een spiraal van negatief denken.
Wij worden tegenwoordig steeds bewuster van het feit dat onze lichaam, geest en ziel verbonden zijn, waardoor veel mensen meer “open” staan voor het feit dat je manier van denken veel meer invloed heeft op ons lichamelijke welzijn. De vele boeken, lezingen en cursussen hierover zijn een duidelijke weerspiegeling ervan dat dit onderwerp steeds meer populair wordt. Om positief te kunnen denken, moeten we ons zeer bewust zijn van onze gedachten, en ons manier van rationeel denken. Aangezien we geen gedachten kunnen ordenen waar we niet bewust van zijn, is gedachten bewustzijn een logische eerste stap. Een goed begin hiervan is om 10 willekeurige gedachten (met een negatief tintje) die in je hoofd opkomen neer te schrijven. Lees ieder gedachte hardop, en probeer deze bewust op een rationele manier een positief tintje te geven. Vraag jezelf af of de gedachte redelijk is, of je partner of vrienden het hiermee eens zou zijn. Welk bewijs is er voor deze gedachte? Door elke stelling rationeel te bevraagtekenen, hoort duidelijk te worden of de gedachte zelf fout is of niet. Verzeker je ervan dat een negatieve gedachte niet simpelweg een reflectie is van een tekort aan ervaring of belangstelling. Door je gedachten rationeel door te nemen kun je de spiraal van negatief denken doorbreken en zelfs mogelijke schade aan je zelfbeeld weer ongedaan maken. Als jij je bewust bent van je gedachten, kun je een bewuste keuze maken om positief te gaan denken. Nu is het belangrijk om tegenover iedere negatieve gedachte een positieve gedachte te zetten. Blijf zoeken naar een (hoe klein ook) positief puntje over een negatieve situatie. Bekijk de situatie van alle kanten.
Het is heel belangrijk om jezelf te blijven trainen in het positief denken. Dit betekent niet dat je nu altijd lachend door het leven zal gaan! Als iemand mij aanraadde om positief te zijn tijdens de beginperiode en mijn slechte dagen met Fibromyalgie, zou ik ze zo een knal willen verkopen. Onthoud dat je gerechtigd ben om een zgn. “baaldag” te hebben. Echter, als we zelfs dan deze gevoelens kunnen weerleggen met positieve gedachten, lijkt het leven ineens een stuk gemakkelijker! Dit klinkt eenvoudig, maar wanneer je zo erg pijn hebt dat je niet helder kan denken, is dit een zware taak. De vorige hoofdstukken kunnen als veiligheidsnet functioneren om het niet zover te laten komen om in een negatieve spiraal van gedachten te blijven steken. Positief denken kan onze hele kijk op het leven veranderen, en uiteindelijk ook in hoe we reageren op bepaalde situaties. Het is een bekend feit dat het lichaam volgt waar het gedachten/geest heen willen. Lichaam en geest kunnen niet worden gescheiden, dus doen we er beter aan onze gedachten te “programmeren” in een wijze dat wij willen, in plaats van bijvoorbeeld in negatief denken te vervallen. Hieronder een paar voorbeelden van hoe je een negatieve gedachte om kan zetten in een positieve gedachte.
Negatieve gedachte | Positieve gedachte |
Ik kan haast niets meer door mijn Fibromyalgie. | Ik kan veelal blijven doen wat ik voorheen deed, alleen moet ik beter rekening houden met mijn grenzen. |
Mijn denken wordt over-genomen door de pijn. | Ik kan mijn gedachte “sturen”, en ik kan maatregelen nemen tegen de pijn. |
Mensen ergeren zich aan mij, zij begrijpen niet wat voor pijn ik heb. | Je mag niet verwachten dat mensen je pijn begrijpen als ze het niet kunnen zien. Het is aan jou om ze meer te vertellen over Fibromyalgie. |
Voorbeelden van negatieve gedachten omzetten naar positieve gedachten
- Wat veel gedaan wordt om een moe of slap gevoel “even snel” te laten verdwijnen is de zgn. “quickfix”, denk hierbij aan even snel iets nemen met suiker (chocoladereep, ijs, een broodje of iets met snelle koolhydraten). Door dit in te nemen krijgen we tijdelijk een opleving in het bloedsuikergehalte, maar al snel merk je dat suiker je niet echt energie geeft, integendeel, het kost je energie !
- Vooral op dagen wanneer we veel pijn hebben, bewegen we veel minder dan normaal, omdat we bang zijn om door meer beweging of sporten nog meer pijn te krijgen. We proberen dan zo min mogelijk te doen, en veel rust te nemen en het die dag zo rustig mogelijk aan te doen.
- Vaak hebben we hele goede voornemens om te sporten, maar deze zijn, door dagen van pijn, al snel weer verdwenen, omdat we dit dan de schuld geven. Hoe minder we onze spieren gebruiken, hoe slapper en zwakker ze worden, hetgeen meer pijn betekent als je ze weer een keer echt laat werken.
- Je hebt veel te doen, je wilt zo veel mogelijk uit de dag halen (vooral op dagen dat we geen tot weinig pijn hebben) met als gevolg dat jij je gaat haasten om zo veel mogelijk zo snel mogelijk te doen. Dat lijkt tijdbesparend. Maar door drukte en/of Fibromist vergeten we de helft, we maken fouten of laten dingen vallen. Uiteindelijk kost het je (meer) tijd en een heleboel energie.
- Als je jezelf niet goed voelt, kom je in een negatieve spiraal (van denken EN doen) terecht. Als dit enige tijd achter elkaar zo blijft, gebeurt het dat mensen echt niets positiefs meer zien in hun leven, en dan depressief (kunnen) raken. Hierdoor sluiten mensen zich vaak af van de buitenwereld, of ze vereenzamen omdat ze niet meer uitgenodigd worden nadat ze diverse malen iets hebben afgezegd. Zo wordt de wereld van iemand heel klein en is het dan ook niet gek dat mensen soms het leven na verloop van tijd niet meer zien zitten.
- Vaak “over”denken we alles dat we moeten doen. De bekende “wat als ik te veel pijn heb”, “wat als ik iets vergeet” of “wat als ik die of die teleurstel?” vragen zijn deel van je leven als je met Fibromyalgie leeft. Piekeren, zorgen maken en angstig zijn over de toekomst maken je moe. Stop met nutteloos nadenken, probeer problemen op te lossen of laat ze los.
De juiste oplossing
- Eet meer voedingsstoffen. Je kunt je moe voelen wanneer je bepaalde voedingsstoffen tekort komt. Bepaalde vitaminen (zoals B-vitamines en vitamine C) spelen een belangrijke rol bij het vrijmaken van energie uit voeding. Voedingsstoffen vind je voornamelijk in ‘echte’ voeding die worden gemaakt door moeder natuur. Groenten, peulvruchten, zaden, noten, vis, vlees en fruit.
- Beweeg! Hoe vreemd het ook klinkt, stilzitten kost energie. Als we lang stilzitten, is de situatie voor ons lichaam vergelijkbaar met slapen. Je lichaam gaat in slaapmodus en dat laat ons (nog meer) moe en loom voelen. Laat het bloed even lekker rond pompen, schud de boel even wakker!
- Investeer in de opbouw van je spieren. Extra spierweefsel geeft je namelijk extra energie. Sterke(re) spieren maken je leven makkelijker (het leven wordt minder zwaar) en helpen je gemakkelijk gezond, fit en energiek te blijven. Investeer in spiertraining voor een beter resultaat op de lange termijn!
- Leer om goed te plannen. Zorg dat je een dag niet overlaad met wat je kunt of moet doen. Neem de avond van tevoren even door wat er op het program staat voor de volgende dag. Verzeker je ervan dat er ook rustmomentjes zijn ingebouwd zodat je niet over je grenzen gaat. Neem desnoods je program mee, print je kalender of lijst voor die dag uit en neem het mee. Zo kost het minder energie en kan je niets vergeten.
- Ga jezelf dus niet zielig vinden, blijven hangen in wat je niet (meer) kan, maar zoek iets vervangends. Ga de natuur in. Daglicht, frisse buitenlucht en vooral de zon zijn ontzettend gezond, zowel voor lichaam als voor geest. Adem diep in en uit. Een groot deel van de tijd ademen we oppervlakkig waardoor je lichaamscellen niet de optimale hoeveelheid zuurstof krijgen. Ga vrijwilligerswerk doen. Zo vergroot jij je sociale kennissenkring en voel je ook dat je wat goeds voor je medemens doet. Blijf niet in bed liggen als je ’s middag erg moe bent, doe je even een “powernap”
- De helft van de energie die we uit eten halen wordt opgebruikt door je hersenen. Wil je minder moe zijn? Schrijf je gedachten van je af, mediteer, maak je hoofd leeg. Negatieve gedachten trekken je batterij leeg. Denk in plaats daarvan positief over de toekomst. Dit geeft je niet alleen een veel gelukkiger gevoel, het levert je ook een heleboel extra energie op!
- Neem te tijd voor een echt gewetensonderzoek, om jezelf en je denkwijze te leren kennen. Focus hierbij op wat voor jou moeilijk te accepteren is. Ikzelf las boeken over “my inner self” en mindfulness. Dit maakte me ook bewust dat ik eigenlijk best een sterk persoon ben, die gewoon even de verkeerde afslag had genomen in mijn denkpatroon. De tijd en moeite die ik erin heb gestoken om mezelf te leren kennen, waren zeer beslist de moeite waard.
- Concentreer op, en ga op zoek naar dingen die je vroeger “goed” liet voelen. Ga dingen doen die je interesseren, en denk na over talenten en ervaring die je over de jaren hebt opgedaan. Doe dingen waar je altijd in geïnteresseerd was, maar waar je jezelf nooit de tijd voor gunde : verkieslijk een die je in contact brengt met andere mensen.