Q- koorts
Tijdens een van mijn voorlichtingsavonden over Fibromyalgie ben ik in gesprek gekomen met een echtpaar waarvan bij de man vermoed werd dat hij Fibromyalgie had. Ik kreeg van hen kort geleden een mail, dat haar man een stukje in de krant had gelezen over Q-koorts en toch veel symptomen herkende en dit met zijn arts had besproken. Hij is dus uitvoerig onderzocht en heeft Q-koorts. Hij moet daarvoor langdurig behandeling ondergaan.
Het leek mij daarom zinvol vandaag even het e.e.a. onder de aandacht te brengen over Q-koorts:
Q-koorts is een infectieziekte dat op natuurlijke wijze wordt overgedragen van dieren op mensen. Het wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii. Deze bacterie is zeer besmettelijk. De mens kan niet alleen besmet worden door koeien, schapen en geiten, maar ook door honden, katten en vogels. Besmetting kan optreden door inademing van besmet stof van stallen, weilanden, ruwe wol en dierenhuiden, door direct contact met besmette dieren en door het nuttigen van besmette rauwe melk of onvoldoende verhit besmet vlees. Met name het verwaaien van ingedroogde en op weilanden uitgereden mest zou zorgen voor verspreiding van de bacteriën naar de mens. Q-koorts bacteriën kunnen jaren lang in leven blijven en mensen die deze bacteriën inademen kunnen besmet raken.
Symptomen kunnen bestaan uit griepachtige verschijnselen, (aanhoudende) koorts en heftige hoofdpijn, evenals hoesten, spierpijn, gewrichtspijn, koude rillingen, nachtelijk zweten en vermoeidheid.
Diagnose van Q-koorts is niet altijd eenvoudig te stellen, aangezien de griepachtige symptomen kunnen wijzen op vele andere aandoeningen. Een andere reden is dat ruim de helft van de mensen die besmet zijn met Q-koorts er niet ziek van worden. De diagnose van Q-koorts gebeurt meestal op basis van bloedonderzoek. Met bloedonderzoek kunnen bepaalde antistoffen tegen Q-koorts worden aangetoond in het bloed. Op basis van de aanwezigheid van deze antistoffen en de hoeveelheid ervan door de tijd, kan worden bepaald of iemand acute Q-koorts of chronische Q-koorts heeft, maar ook of hij/zij al een Q-koorts infectie heeft gehad. Als je arts vermoedt dat er sprake is van een chronische infectie, kan een röntgenfoto van de borst worden gemaakt en andere tests worden uitgevoerd om de longen te onderzoeken. Ook kan er een echocardiogram worden gemaakt om te kijken naar je hartkleppen.
Van de patiënten krijgt 1-5% na een acute infectie ook chronische Q-koorts. Dit komt ook voor bij patiënten die geen ziekteverschijnselen hebben of gehad hebben: Asymptomatische Chronische Q-koorts.
Q-koorts wordt niet van mens op mens overgedragen. Besmetting van mens op mens is alleen mogelijk via bloedtransfusie of bij de bevalling van een vrouw met acute of chronische Q-koorts. In het algemeen wordt daarom gezegd dat Q-koorts niet van mens op mens overdraagbaar is.
Na een acute Q-koortsinfectie heeft ongeveer 20% van de patiënten langdurige klachten van vermoeidheid. Deze vermoeidheid kan, na de acute infectie, lang duren en kan gepaard gaan met een scala van andere klachten. Als deze moeheid langer dan zes maanden duurt (in aansluiting op de Q-koortsinfectie) en er geen andere verklaring voor is, noemen we dit het Q-koorts vermoeidheidssyndroom (QVS). Bij QVS heeft u geen actieve infectie. In het bloed kunnen we dit meestal onderscheiden van chronische Q-koorts. De klachten die voorkomen bij QVS hebben vaak ernstige gevolgen voor de kwaliteit van leven, dagelijkse activiteiten en werk. Het is nog niet duidelijk of hier een effectieve behandeling voor bestaat. In het Radboudumc wordt aan patiënten cognitieve gedragstherapie geboden. Ook hiervan is nog niet duidelijk of dit effectief is.