Kan glutenvrije dieet helpen bij Fibromyalgie?
Glutenvrije dieet kan mogelijk leiden tot verlichting van symptomen van Fibromyalgie en Pikkelbare Darm Syndroom.
Er zijn inmiddels al een aantal onderzoeken die tot de (voorzichtige) conclusie zijn gekomen dat een glutenvrije dieet mogelijk verlichting van sommige symptomen van Fibromyalgie (en ook PDS) kan geven. Er zijn veel mensen in Nederland die een glutenintolerantie (en de bijhorende klachten) hebben, zonder het te weten. Belangrijk dus om je eens goed in te lezen in dit onderwerp.
Een glutenintolerantie (coeliakie) is een auto-immuunziekte waar veel mensen aan lijden zonder het zelf te weten. Bekend is dat één op van de 150 tot 200 mensen glutenintolerantie heeft. Geschat wordt dat slechts één van de acht mensen daadwerkelijk weten dat ze glutenintolerantie hebben.
Glutenallergie, glutensensitiviteit, glutenintolerantie, coeliakie of tarweallergie?
Er zijn tegenwoordig zoveel benamingen voor aandoeningen die te maken hebben met gluten, dat het allemaal een beetje verwarrend wordt. Het feit dat de termen vaak door elkaar gebruikt worden, helpt natuurlijk ook niet. Daarom geven we je eerst een overzicht van de verschillende termen met betrekking tot een overgevoeligheid voor gluten, en hun betekenis:
- Glutenallergie: hoewel de term vaak wordt gebruikt, bestaat een glutenallergie helemaal niet. Een allergie voor gluten is niet mogelijk. Wel is het mogelijk een tarweallergie te hebben of glutenintolerantie (coeliakie)
- Glutenintolerantie: glutenintolerantie wordt ook wel coeliakie genoemd en is een serieuze aandoening. Bij een glutenintolerantie worden gluten aangevallen door je eigen immuunsysteem, dat geeft veel complicaties
- Glutensensitiviteit: glutensensitiviteit is een wat lastiger geval. In essentie heb je bij een glutensensitiviteit grotendeels dezelfde klachten (wellicht in mindere mate) als bij een glutenintolerantie. Het enige verschil is dat de aandoening in het lichaam niet te constateren is
- Tarwe-allergie: een tarwe-allergie is – zoals de naam al zegt – een allergie voor tarwe. Omdat tarwe in het algemeen gluten bevat, wordt de term ‘glutenallergie’ vaak – onjuist- gebruikt voor deze aandoening
Zo, nu het een stukje duidelijker is wat het verschil is tussen alle aandoeningen met betrekking tot gluten, kijken we verder naar de aandoening glutenintolerantie (coeliakie). Hieronder vind je meer informatie over wat een glutenintolerantie is, hoe het ontstaat en wat de symptomen zijn.
Wat is glutenintolerantie (coeliakie)?
Gluten komen voor in tarwe, haver, rogge, gerst, spelt en kamut. Bij mensen met coeliakie beschadigen deze gluten het slijmvlies van de dunne darm door een reactie van je immuunsysteem op één van de bouwstenen van gluten: het aminozuur gliadine. De beschadiging van het darmslijmvlies kan ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid.
Antistoffen of enzymen
De exacte oorzaak van glutenintolerantie is nog steeds niet gevonden. Wel is duidelijk dat erfelijkheid een rol kan spelen. De eerste theorie over de oorzaak van glutenintolerantie legt uit dat je immuun systeem gluten als een schadelijk stof beschouwt, en als reactie afweerstoffen (antistoffen) tegen gluten produceert. Deze afweercellen breken het slijmvlies van de darm af. Andere onderzoekers menen dat coeliakie patiënten de gluten niet op een normale manier kunnen verteren. Dit zou komen door een gebrek aan eiwitsplitsende stoffen (enzymen), waardoor fragmenten ontstaan die schadelijk zouden zijn voor het darmslijmvlies.
Onderzoekers zijn er ook nog niet uit waarom de intolerantie zich soms pas op latere leeftijd, tussen twintig en veertig jaar, openbaart. Als de ziekte zich op latere leeftijd voordoet, gebeurt dit vaak na een periode van stress, een operatie, een bevalling of een infectie. Vermoed wordt dat glutenintolerantie in deze gevallen op jongere leeftijd al wel sluimerend aanwezig was.
Lichamelijke kenmerken bij glutenintolerantie
Als je coeliakie hebt, kun je verschillende klachten en verschijnselen vertonen. Maar het komt ook voor dat mensen geen of slechts wat vage klachten hebben. Lang is gedacht dat mensen met coeliakie altijd last hadden van diarree en kampten met gewichtsverlies, maar in de afgelopen jaren is het beeld van klachten bijgesteld. Zo kunnen patiënten met een glutenintolerantie juist obstipatie hebben en verliezen sommigen geen gewicht. Daarnaast kunnen er klachten voorkomen die niet direct met je darmen te maken hebben, zoals vermoeidheid of in erge gevallen zelfs onvruchtbaarheid.
Bij volwassenen zijn de symptomen glutenintolerantie meer algemeen dan bij kinderen. We zetten de meest voorkomende symptomen glutenintolerantie voor je op een rijtje:
| Volwassenen | Kinderen en baby’s |
|
|
Wees er snel bij
Als je last hebt van bovengenoemde verschijnselen, kan het van groot belang zijn om zo snel mogelijk vast te stellen of je coeliakie hebt. Bij jonge kinderen kunnen groeistoornissen en een groeiachterstand ontstaan. Deze zijn vaak moeilijk weer goed te maken.
Bij volwassenen bestaat een verhoogde kans op complicaties, zoals verminderde vruchtbaarheid, miskramen, botontkalking, neurologische en psychische problemen. Een glutenvrij dieet is de enige remedie tegen coeliakie. Het volledig herstellen van het darmslijmvlies duurt na de start van het dieet een paar maanden tot een jaar.
Glutenvrij tarwe
Een glutenvrij dieet dient nauwkeurig en levenslang te worden volgehouden. Gelukkig komen er steeds meer glutenvrije producten op de markt. De Wageningse plantenfysioloog Teun van Herpen heeft zelfs ontdekt dat er manieren zijn om hypoallergeen graan te verkrijgen. Volgens Van Herpen is het mogelijk dat veredelaars het graan dat nu op de akkers staat, zodanig terug kunnen ontwikkelen dat de ziekmakende gliadines verdwijnen. Wel kan het nog een heel aantal jaar duren voordat er glutenvrij tarwebrood in de supermarkt ligt.